พานขันหมากไทยมีอะไรบ้าง
พานขันหมากไทยมีอะไรบ้าง?
หนึ่งในพิธีที่งดงามและทรงคุณค่าที่สุดของ งานแต่งแบบไทย คือ พิธีแห่ขันหมาก ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ฝ่ายเจ้าบ่าวจะยกขบวนขันหมากไปสู่ขอเจ้าสาวถึงบ้าน โดยมีญาติผู้ใหญ่ เพื่อนฝูง และขบวนแห่สุดครึกครื้นร่วมเป็นสักขีพยาน แต่สิ่งที่อยู่ในพานแต่ละใบไม่ได้จัดขึ้นเพียงเพราะความสวยงามหรือธรรมเนียม หากแต่แฝงไปด้วย ความหมายมงคล และ ความตั้งใจจริง ของฝ่ายชายในการขอเจ้าสาวเป็นคู่ชีวิต วันนี้ Wedding in Thai ขอชวนว่าที่เจ้าบ่าวเจ้าสาวมาเปิดพานทีละใบ รู้จักองค์ประกอบของ พานขันหมากไทย ทั้งชุดเอกและชุดโท แบบละเอียด เพื่อเตรียมตัวให้พร้อมก่อนถึงวันสำคัญที่สุดของชีวิตกันค่ะ
พานขันหมากเอก (พานหลักที่ฝ่ายชายต้องเตรียม)
1. พานหมากพลู
ในพานจะจัดด้วยหมากสด ใบพลูที่พับอย่างปราณีต ใบตอง ดอกไม้แห้ง หรือกลีบดอกไม้สด แล้วประดับตกแต่งให้ดูงามตา
ความหมาย เป็นสัญลักษณ์ของความเคารพต่อผู้ใหญ่ ความอ่อนน้อมถ่อมตน และยังหมายถึงการเริ่มต้นชีวิตคู่ที่มีความอุดมสมบูรณ์
2. พานสินสอด
ในพานนี้จะบรรจุด้วยเงินสด ทองคำ เครื่องเพชร หรือทรัพย์สินมีค่าอื่น ๆ ตามที่ทั้งสองฝ่ายตกลงกันไว้
ความหมาย แสดงถึงความจริงใจของฝ่ายชายที่พร้อมดูแลเจ้าสาวและสร้างครอบครัวอย่างมั่นคง เป็นเครื่องหมายของเกียรติยศของเจ้าสาวด้วย
3. พานแหวนหมั้น
ในพานนี้จะมีแหวนหมั้นหนึ่งวง หรือมากกว่านั้น แล้วแต่ประเพณีของแต่ละภาค และอาจวางในกล่องกำมะหยี่สีแดงหรูหรา
ความหมาย เป็นตัวแทนของคำมั่นสัญญาและความรักที่ฝ่ายชายมีให้กับเจ้าสาว ใช้ในพิธีสวมแหวนหมั้นอย่างเป็นทางการต่อหน้าผู้ใหญ่ทั้งสองฝ่าย
4. พานธูปเทียนแพ (ใช้ไหว้ผู้ใหญ่)
บางครอบครัวจะรวมอยู่ในชุดขันหมากเอกด้วย โดยจะมีธูป เทียน ดอกไม้จัดเป็นแพสวยงาม
ความหมาย ใช้สำหรับไหว้พระ ไหว้ผู้ใหญ่ เพื่อแสดงความเคารพ และขอพรให้ชีวิตคู่ราบรื่นยั่งยืน
พานขันหมากโท (พานเสริมที่เพิ่มความเป็นสิริมงคลในชีวิตคู่)
1. พานขนมมงคล
ประกอบด้วยขนมมงคล 9 อย่างหรือ 5 อย่าง ขึ้นอยู่กับแต่ละพื้นที่ โดยนิยมใช้ขนมไทยที่ชื่อเป็นสิริมงคล เช่น:
- ทองหยิบ: มีทรัพย์มาก
- ทองหยอด: มีโชคลาภ
- ฝอยทอง: อายุยืนยาว
- เม็ดขนุน: มีผู้สนับสนุน
- ขนมถ้วยฟู: เจริญรุ่งเรือง
ความหมาย ความหวานชื่น เจริญรุ่งเรือง และการมีชีวิตคู่ที่มั่นคง เติบโตด้วยกันอย่างราบรื่น
2. พานผลไม้มงคล
นิยมใช้ผลไม้ไทยที่มีความหมายดี เช่น:
- กล้วย: ความเจริญงอกงาม
- ส้ม: โชคลาภ เงินทอง
- สับปะรด: มีโชคมีลาภ
- มะพร้าว: ความบริสุทธิ์
ความหมาย ความอุดมสมบูรณ์ในครอบครัวและการใช้ชีวิตร่วมกันที่มีแต่ความมั่งมี
3. พานบายศรี
บายศรีใบตองจัดเป็นชั้น หรือบายศรีพานพุ่ม ตกแต่งด้วยดอกไม้สวยงาม เช่น ดาวเรือง พุด มะลิ
ความหมาย บายศรีเป็นสัญลักษณ์ของความศักดิ์สิทธิ์ ใช้เพื่อเชิญขวัญ ความเป็นสิริมงคลในวันสำคัญของชีวิต
4. พานข้าวตอก
จัดด้วยข้าวตอกผสมดอกไม้หอม เช่น ดอกพิกุล ดอกกุหลาบแห้ง
ความหมาย สื่อถึงความบริสุทธิ์ และขอให้ชีวิตคู่สมบูรณ์พูนสุข
5. พานต้นกล้วยและต้นอ้อย
วางต้นกล้วยและต้นอ้อยขนาดเล็กพอเหมาะ ตกแต่งด้วยริบบิ้นและดอกไม้
ความหมาย กล้วยและอ้อยเจริญเติบโตง่ายและหวานชื่น เปรียบได้กับชีวิตคู่ที่เริ่มต้นจากความรักและเติบโตพร้อมกันอย่างมั่นคง
6. พานธูปเทียนแพ (พิเศษสำหรับบางพื้นที่)
แยกจากพานเอก ใช้สำหรับการกราบไหว้พระ ไหว้ผู้ใหญ่ และเชิญขวัญเจ้าสาว
ข้อควรรู้เพิ่มเติม
- ขบวนขันหมากจะเดินเข้าสู่บ้านเจ้าสาวตามฤกษ์ที่กำหนด
- ต้องมีคนถือพานที่เป็น เครือญาติหรือเพื่อนฝั่งเจ้าบ่าว
- ควรจัดพานให้สวยงาม พร้อมระบุว่าแต่ละพานเป็นของอะไร เพื่อให้เจ้าภาพจัดวางง่าย
- บางพื้นที่มี พานวางเท้าเจ้าสาว, พานเชิญขันหมาก เพิ่มด้วย ซึ่งมีรายละเอียดต่างกันตามประเพณีของแต่ละภาค
ทุกพานในขันหมากไม่ใช่เพียงแค่สิ่งของที่นำไปวางในพิธี แต่คือ ความหมายลึกซึ้ง ที่แสดงออกถึงความตั้งใจจริงของฝ่ายชายในการใช้ชีวิตร่วมกับหญิงคนรักอย่างให้เกียรติและเคารพธรรมเนียม
หากว่าที่บ่าวสาวคู่ไหนกำลังเตรียมงานและต้องการข้อมูลแบบเจาะลึก รวมถึงคำแนะนำเรื่องฤกษ์แต่ง ขบวนขันหมาก หรือแม้แต่ สถานที่จัดงานแต่งงานที่รองรับพิธีไทยแบบครบวงจร สามารถติดตามเราได้ที่ WeddinginThai เลยค่ะ ทีมเราพร้อมซัพพอร์ตทุกความฝันของวันสำคัญให้เป็นจริงเสมอ
![]() |
![]() |